TỔNG QUAN VỀ MOLDOVA
1. Thông tin chung
| Tên đầy đủ |
Cộng hòa Modova |
| Vị trí địa lý |
Nằm ở Đông Âu, phía Đông Bắc của Rumani |
| Diện tích Km2 |
33,843 |
| Tài nguyên thiên nhiên |
Than non, phôtpho, đất trồng trọt, thạch cao, đá vôi |
| Dân số (triệu người) |
3.62 |
| Cấu trúc dân số |
0-14 tuổi: 17.6%
15-24 tuổi: 15%
25-54 tuổi: 43.9%
55-64 tuổi: 12.9%
Trên 65 tuổi: 10.7% |
| Tỷ lệ tăng dân số (%) |
-1.020 |
| Dân tộc |
Người Moldovan/Romanian, người Ukraina, người Nga, Gagauz, người Bungari, dân tộc khác |
| Thủ đô |
Chisinau |
| Quốc khánh |
27/81991 |
| Hệ thống pháp luật |
Chế độ pháp luật dân sự của Mỹ |
| GDP (tỷ USD) |
12.27 |
| Tỷ lệ tăng trưởng GDP (%) |
0.3 |
| GDP theo đầu người (USD) |
3500 |
| GDP theo cấu trúc ngành |
nông nghiệp: 16.2%
công nghiệp: 20%
dịch vụ: 63.9% |
| Lực lượng lao động (triệu) |
1.173 |
| Lực lượng lao động theo lĩnh vực nghề nghiệp |
nông nghiệp: 27.5%
công nghiệp: 13.1%
dịch vụ: 59.4% |
| Sản phẩm Nông nghiệp |
Rau, trái cây, nho, ngũ cốc, củ cải đường, hạt hướng dương, thuốc lá, thịt bò, sữa, rượu |
| Công nghiệp |
Đường, dầu thực vật, chế biến thực phẩm, máy móc Nông nghiệp, máy dùng trong lò đúc, máy lạnh và máy làm đông, máy giặt, hàng dệt kim, giày dép, dệt may |
| Xuất khẩu (triệu USD) |
2161 |
| Mặt hàng xuất khẩu |
Thực phẩm, dệt may, máy móc |
| Đối tác xuất khẩu |
Nga, Italia, Romania, Đức, Thổ Nhĩ Kỳ, Ukraine |
| Nhập khẩu (triệu USD) |
5213 |
| Mặt hàng nhập khẩu |
Sản phẩm khoáng và nhiên liệu, máy móc và thiết bị, hóa chất, dệt may |
| Đối tác nhập khẩu |
Ukraine, Romania, Nga, Đức, Italia, Belarus, Thổ Nhĩ Kỳ, Ba Lan |
Nguồn: CIA 2013
2. Vị trí địa lí, khí hậu
Phần lớn nhất của đất nước nằm giữa hai con sông, Dniester và Prut. Biên giới phía tây Moldova được hình thành bởi sông Prut, nó nhập vào sông Danube trước khi đổ ra biển Đen. Moldova có đoạn tiếp cận sông Danube chỉ dài khoảng 480m, và Giurgiuleşti là cảng duy nhất của Moldova trên sông Danube. Ở phía đông, Dniester là con sông chính, chảy xuyên quốc gia từ bắc đến nam, nhận nước từ các con sông Răut, Bâc, Ichel, Botna. Ialpug chảy vào một trong các cửa sông của Danube, trong khi Cogâlnic đổ vào dãy cửa sông trên biển Đen.
Moldova là quốc gia nằm kín trong lục địa, thậm chí khi nước này ở rất gần biển Đen. Tuy hầu hết đất nước là đồi núi, độ cao không bao giờ vượt quá 430m — điểm cao nhất là Đồi Bălăneşti. Các ngọn đồi tại Moldova là một phần của Cao nguyên Moldavia, về mặt địa lý bắt nguồn từ dãy Núi Carpathian. Các phần phụ của nó tại Moldova gồm Đồi Dniester (Đồi Bắc Moldavia và Dãy Dniester-Rāut), Đồng bằng Moldavia (Thung lũng Trung Prut và Thảo nguyên Bălţi), và Cao nguyên Trung Moldavia (Đồi Ciuluc-Soloneţ, Đồi Corneşti (Codri Massive) – Codri, có nghĩa “rừng” -, Đồi Hạ Dniester, Thung lũng Hạ Prut, và Đồi Tigheci). Ở phía nam, nước này có một vùng đất phẳng nhỏ, Đồng bằng Bugeac. Lãnh thổ Moldova ở phía đông sông Dniester bị chia tách giữa các phần của Cao nguyên Podolia, và các phần của Thảo nguyên Âu Á.
Các thành phố lớn của nước này là thủ đô Chişinău, ở trung tâm đất nước, Tiraspol (ở vùng phía đông Transnistria), Bălţi (ở phía bắc) và Tighina (ở phía đông nam).
Khí hậu: Khí hậu ôn hoà, phần nào mang tính lục địa.
3. Kinh tế
Công nghiệp chiếm 35%, nông nghiệp: 31% và dịch vụ: 34% GDP.
Moldova có khí hậu thích hợp cho nông nghiệp nhưng không có các trữ lượng khoáng sản chính. Vì thế, nền kinh tế nước này phụ thuộc nhiều vào nông nghiệp, với các sản phẩm trái cây, rau, rượu, và thuốc lá. Kinh tế Moldova đã sa sút nhiều sau sự sụp đổ của Liên Xô. Hiện tại, Moldova là nước nghèo nhất châu Âu. Tính đến năm 2016, GDP của Moldova đạt 6.650 USD, đứng thứ 145 thế giới và đứng thứ 43 châu Âu.
4. Văn hóa
Về mặt địa lý nằm trên ngã tư đường của Latinh, Slavơ và các nền văn hoá khác, Moldva đã làm giàu thêm nền văn hoá của mình bằng cách chấp nhận và duy trì một số truyền thống của các nước láng giềng và các nguồn ảnh hưởng khác.
Di sản văn hoá của nước này đáng chú ý ở số lượng nhiều nhà thờ và tu viện được nhà cai trị Moldova Ștefan Vĩ đại xây dựng hồi thế kỷ XV, và bởi các tác phẩm của những tác gia thời phục hưng như Varlaam và Dosoftei, và của các học giả sau này như Grigore Ureche, Miron Costin, Nicolae Milescu, Dimitrie Cantemir,[58] Ion Neculce. Ở thế kỷ XIX, người Moldavia từ các vùng đất thuộc Công quốc Moldavia thời Trung cổ, sau đó chia rẽ giữa Áo, Nga và một chư hầu Ottoman Moldavia (sau năm 1859, România), tạo ra sự đóng góp lớn nhất vào sự thành lập văn hoá Romania hiện đại. Trong số này có nhiều người Bessarabia, như Alexandru Donici, Alexandru Hâjdeu, Bogdan Petriceicu Hasdeu, Constantin Stamati, Constantin Stamati-Ciurea, Costache Negruzzi, Alecu Russo, Constantin Stere.
Mihai Eminescu, một nhà thơ cuối thời kỳ lãng mạn, và Ion Creangă, một tác gia là những nghệ sĩ có nhiều ảnh hưởng nhất với các sáng tác bằng tiếng România, được coi là các tác gia quốc gia của cả Romania và Moldova.
Sắc tộc Moldova, 78.3% dân số, là những người nói tiếng Romani và có chung văn hoá Romania. Văn hoá của họ đã bị ảnh hưởng (qua Chính thống giáo phía đông) bởi văn hoá Byzantine.
Nước này cũng có các cộng động sắc tộc thiểu số quan trọng. Người Gagauz, 4.4% dân số, là sắc tộc Turkic Thiên chúa giáo duy nhất. Người Hy Lạp, người Armenia, người Ba Lan, người Do Thái, người Ukraina, dù không đông, đã hiện diện ở đây ngay từ thế kỷ XVII, và để lại nhiều dấu ấn văn hoá. Thế kỷ XIX chứng kiện sự xuất hiện của nhiều người Ukraina và Do Thái nữa đến từ Podolia và Galicia, cũng như các cộng đồng mới như người Lipovan, người Bulgaria và người Đức.
Nửa sau thế kỷ XX, Moldova chứng kiến một làn sóng nhập cư Xô viết lớn, đưa đến nhiều yếu tố văn hoá Xô viết. Nước này hiện có số dân là người Nga (6%) và người Ukraina (8.4%) khá quan trọng. 50% sắc tộc Ukraina, 27% của Gagauzia, 35% của Bulgari, và 54% các nhóm sắc tộc nhỏ hơn khác nói tiếng Nga như ngôn ngữ đầu tiên. Tổng cộng, có 541,000 người (hay 16% dân số) Moldova sử dụng tiếng Nga như ngôn ngữ đầu tiên, gồm 130,000 người sắc tộc Moldova. Trái lại, chỉ 47,000 người sắc tộc thiểu số sử dụng tiếng România như ngôn ngữ đầu tiên.
Văn hoá Moldova có một số ảnh hưởng từ các cộng đồng thiểu số lịch sử, và ngược lại cũng có ảnh hưởng trên văn hoá của các nhóm sắc tộc nhập cư, như người Đức Bessarabia và người Do Thái Bessarabia.
5. Ngôn ngữ
Ngôn ngữ chính thức: tiếng Moldova
6. Ẩm thực
Ẩm thực Moldovan là một phong cách nấu ăn liên quan đến người dân Moldova và vùng ly khai Transnistria. Nó bao gồm chủ yếu là các loại thực phẩm truyền thống của châu Âu, chẳng hạn như thịt bò, thịt lợn, khoai tây, bắp cải và một loạt các loại ngũ cốc.
7. Cảnh quan du lịch
Chisinau
Đây là nơi hiện đại và thân thiện, là thành phố lớn nhất của Moldova và là thủ đô của nó. Chisinau có rất nhiều không gian xanh, công viên và các tòa nhà lịch sử. Nó giống như một thành phố với không gian. Ngoài ra còn không thiếu nhà hàng, phòng trưng bày nghệ thuật, câu lạc bộ đêm, spa và sòng bạc! Bạn sẽ muốn ghé thăm Pushkin Park và kim tự tháp màu da cam tại đài tưởng niệm Chiến tranh Thế giới thứ II. Bạn sẽ tìm thấy những bức bích họa tuyệt vời trong Nhà thờ Chúa giáng sinh, và nếu chúng không phù hợp với bạn, hãy xem các quầy hàng của các nghệ sĩ hiện đại địa phương.
Orheiul Vechi
Orheiul, hay Old Orhei là khu phức hợp khảo cổ với ý nghĩa văn hóa và lịch sử phong phú. Đây cũng là một nơi có vẻ đẹp tự nhiên tuyệt đẹp. Nhìn ra Sông Raut, khu phức hợp ngoài trời này có các công trình, bồn tắm, hang động, tàn tích và tu viện – tất cả đều có niên đại từ cuối những bộ tộc Dacian 2000 năm trước. Các di tích cổ đại ngày từ các thời kỳ khác nhau bao gồm các cuộc xâm lược Tatar và Mông Cổ, thế kỷ thứ 10 trước Công nguyên, và gần đây hơn là sự chiếm đóng của Horde vàng trong thế kỷ 14. Bởi vì sự khác thường của khu vực, một bảo tàng đã được xây dựng cung cấp các cuộc triển lãm và cung cấp thông tin và bối cảnh cho một nơi độc đáo như vậy.
Manastirea Curchi
Tu viện này giành giải thưởng cho một trong những địa điểm đẹp nhất ở Moldova. Khu phức hợp được tạo thành từ năm nhà thờ, một phòng ăn, một số tu viện. Vẻ đẹp của nó xuất phát từ phong cách kiến trúc Bessarabia. Trung tâm của khu phức hợp là Nhà thờ Mẹ Thiên Chúa, được xây dựng vào cuối thế kỷ 19. Sau khi bạn khám phá các căn cứ và tìm hiểu về lịch sử độc đáo của tu viện (nó đã từng là một bệnh viện tâm thần trong thời kỳ Xô viết) và tận hưởng một chuyến đi dạo qua những vườn cây ăn trái.
