TỔNG QUAN VỀ ĐẤT NƯỚC MOZAMBIQUE
1. Thông tin chung
| Tên đầy đủ |
Cộng hòa mozambique |
| Vị trí địa lý |
Nằm ở Đông Nam Phi, tiếp giáp eo biển Mozambique, nằm giữa Nam Phi và Tanzania |
| Diện tích Km2 |
801,590 |
| Tài nguyên thiên nhiên |
Than đá, titanium, khí tự nhiên, thuỷ năng, tantali , than chì |
| Dân số (triệu người) |
24.10 |
| Cấu trúc dân số |
0-14 tuổi: 45.5%
15-24 tuổi: 21.1%
25-54 tuổi: 27%
55-64 tuổi: 3.5%
Trên 65 tuổi: 2.9% |
| Tỷ lệ tăng dân số (%) |
2.440 |
| Dân tộc |
7.2 |
| Thủ đô |
1.1 |
| Quốc khánh |
25/6/1975 |
| Hệ thống pháp luật |
Dựa theo pháp luật của Bồ Đào Nha, và tập quán |
| GDP (tỷ USD) |
26.22 |
| Tỷ lệ tăng trưởng GDP (%) |
7.5 |
| GDP theo đầu người (USD) |
1200 |
| GDP theo cấu trúc ngành |
nông nghiệp: 31.8%
công nghiệp: 24.6%
dịch vụ: 43.6% |
| Lực lượng lao động (triệu) |
10.1 |
| Lực lượng lao động theo lĩnh vực nghề nghiệp |
nông nghiệp: 81%
công nghiệp: 6%
dịch vụ: 13% |
| Sản phẩm Nông nghiệp |
Bông, hạt điều, mía, chè, sắn (khoai mì), bông, dừa, cây xidan, cam quýt và hoa quả nhiệt đới, khoai tây, hướng dương, thịt bò, gia cầm |
| Công nghiệp |
Thực phẩm, đồ uống, hóa chất ( phân bón, xà phòng, sơn), nhôm, dầu khí, dệt may, xi măng, thủy tinh, khoáng chất amiăng, thuốc lá |
| Xuất khẩu (triệu USD) |
3516 |
| Mặt hàng xuất khẩu |
Nhôm, tôm panđan, hạt điều, bông, mía, cam quýt, gỗ |
| Đối tác xuất khẩu |
Nam Phi, Bỉ, Italia, Tây Ban Nha, Trung Quốc |
| Nhập khẩu (triệu USD) |
5373 |
| Mặt hàng nhập khẩu |
Máy móc và thiết bị, xe động cơ, nhiên liệu, hóa chất, hàng kim loại, thực phẩm, dệt may |
| Đối tác nhập khẩu |
Nam Phi, Australia, Ấn Độ, Trung Quốc, Bồ Đào Nha, Hoa Kỳ |
Nguồn: CIA 2013
2. Vị trí địa lý
Mozambique ở khu vực Nam Phi, Bắc giáp Tanzania; Tây giáp Malawi,Zambia, Zimbabwe, Nam Phi, Swaziland; Đông giáp Ấn Độ Dương. Lãnh thổ quốc gia gồm vùng đồng bằng rộng lớn ven biển (45% diện tích lãnh thổ) trải dài trên 2.000 km từ Bắc đến Nam. Vùng núi (đỉnh Namuli, 2.419 m) và cao nguyên trải rộng ở phía tây Bắc rồi thoải dần về phía nam.
Lãnh thổ quốc gia Mozambique gồm vùng đồng bằng rộng lớn ven biển (45% diện tích lãnh thổ) trải dài từ Bắc vào Nam. Vùng núi (đỉnh Namuli cao 2.419 m) và cao nguyên trải rộng ở phía Tây Bắc rồi thoải dần về phía Nam. Mozambique có các sông chính là sông Zambezi (3.540 km), sông Limpopo (1.770 km), sông Save, sông Rovuma, sông Lugenda. Tài nguyên thiên nhiên phong phú bao gồm than đá, titan, khí đốt, tantan,graphit, thủy điện. Khí hậu nhiệt đới, ẩm, thích hợp cho việc phát triển các đồng cỏ ở vùng đồng bằng và các vùng rừng thưa ở các sườn núi. Nhiệt độ trung bình hàng năm là 25 độ C; mùa khô (mùa đông) kéo dài 5 tháng, từ tháng 5 đến tháng 10, nhiệt độ trung bình 18-20 độ C; mùa mưa (mùa hạ) kéo dài 7 tháng, từ tháng 11 đến tháng 4, nhiệt độ trong khoảng 30-33 độ C. Mozambique là đất nước nông nghiệp, có diện tích đồng bằng rộng lớn (nhiều sông ngòi và hồ nước) với hàng chục triệu hecta canh tác, rất thuận lợi cho việc trồng cây lương thực (lúa, lúa mì, ngô, khoai, sắn, cao lương…); có vùng cao nguyên mênh mông, bằng phẳng (cao từ 500m đến 1000m so với mực nước biển) với hàng chục triệu hecta đất canh tác, thuận tiện cho việc trồng cây công nghiệp (điều, cà phê, bông, cao su, mía, chè…) và có vùng rừng núi rộng lớn (cao hơn 1.000 m so với mực nước biển) với 27,5 triệu hecta rừng nguyên sinh gồm nhiều loại gỗ quý hiếm và gỗ thương phẩm giá trị cao. Với bờ biển dài và hệ thống sông hồ khắp cả nước, Mozambique có điều kiện thuận tiện cho nghề đánh bắt cá và nuôi trồng thủy sản với nhiều loại tôm, cá có giá trị kinh tế cao như tôm hùm, tôm he, cá thu, cá hồng, cá chim…
3. Chính trị và đối ngoại
Chính trị: Mozambique theo chế độ cộng hòa, đa đảng. Các đảng phái: Đảng cầm quyền hiện nay là Đảng FRELIMO. Ngoài ra, còn có các đảng RENAMO, Đảng Dân chủ Mozambique (PDM), Đảng Liên minh dân chủ Mozambique (CODEMO), Đại hội Độc lập Mozambique (COINMO). Tổng thống được bầu bằng hình thức phổ thông đầu phiếu với nhiệm kỳ 5 năm là người đứng đầu nhà nước. Thủ tướng do Tổng thống chỉ định là người đứng đầu chính phủ Tổng thống hiện nay là ông Armando Emilio Guebuza (cũng là Chủ tịch Đảng FRELIMO) và Thủ tướng là bà Luisa Diogo. Quốc hội: Có 250 ghế, được bầu bằng hình thức phổ thông đầu phiếu và có nhiệm kỳ 5 năm. Hiện nay Quốc hội do Đảng FRELIMO chiếm đa số.
Đối ngoại: Mozambique là thành viên tích cực của Liên minh châu Phi (AU), là một lực lượng nòng cốt trong Phong trào không liên kết (KLK), Cộng đồng các nước nói tiếng Bồ Đào Nha (PALOP), Khối thịnh vượng chung Anh (Commonwealth), là thành viên Cộng đồng Phát triển miền Nam châu Phi (SADC).
Với cương vị Chủ tịch Liên minh châu Phi (AU) năm 2003, Mozambique đã đóng góp tích cực vào việc giải quyết xung đột, tăng cường hợp tác đấu tranh bảo vệ lợi ích chính đáng của các nước châu Phi và các nước đang phát triển.
Trong chính sách đối ngoại, Mozambique ưu tiên phát triển quan hệ với các nước láng giềng, khu vực và các nước bạn bè truyền thống như Nga, Trung Quốc, Việt Nam.
4. Dân số
Dân số Mozambique hiện khoảng 24.905.585 người. Với thành phần dân tộc đa dạng: người bản xứ gốc Phi chiếm 99.66% (bao gồm người Makhuwa, Tsonga,Lomwe, Sena, và các dân tộc khác),người châu Âu 0.06%, lai 0.2%, người Ấn Độ 0.08%.
5. Giáo dục
Nền giáo dục của Mozambique còn gặp nhiều khó khăn do tình hình đất nước bất ổn; đói nghèo; tình trạng thiếu trường lớp, giáo viên… Đầu thập kỉ 1990, khoảng 67% dân số vẫn còn mù chữ. Mozambique có một trường Đại học chính là Eduardo Mondlane ở thủ đô Maputo.
6. Tôn giáo
Điều tra dân số năm 2007 cho thấy rằng các Kitô hữu chiếm 56,1% dân số và người Hồi giáo chiếm 17,9% dân số. Có 7,3% là các tín ngưỡng khác, chủ yếu là vạn vật hữu linh, và 18,7% không có niềm tin tôn giáo.
Giáo hội Công giáo Rôma Mozambique đã thành lập mười hai giáo phận (Beira, Chimoio, Gurué, Inhambane, Lichinga, Maputo, Nacala, Nampula, Pemba,Quelimane, Tete, và Xai-Xai, 3 tổng giáo phận là Beira, Maputo và Nampula).
Giáo hội Các Thánh hữu Ngày sau của Chúa Giêsu Kitô đã thiết lập một sự hiện diện ngày càng tăng ở Mozambique. Nó đã bắt đầu gửi các nhà truyền giáo đầu tiên đến Mozambique vào năm 1999, và, tháng 12 năm 2011, đã có hơn 5600 thành viên.
Hồi giáo là tôn giáo của khoảng 4 triệu người Mozambique, hay khoảng 17,9% tổng dân số. Phần lớn là người Hồi giáo Sunni, mặc dù một số ít là người Hồi giáo Shia cũng đã được đăng ký. Những người Hồi giáo bao gồm chủ yếu là người Mozambique bản địa, người gốc Nam Á (Ấn Độ và Pakistan), và một số lượng rất nhỏ người gốc Bắc Phi và Trung Đông.
